f ) Kariyer Rehberliği, Gerçekçi Planlar Için Danışmanlık Ve Topluma Dönüş

Projenin temel faaliyetlerinden biri olarak eski mahkumlar için yürütülen kariyer, mesleki gelişim ve topluma entegrasyon çalışmaları oldu. Bunun için proje ortaklarından öncelikle bu destek hizmetlerini sunacak kişilerin yani mentörlük yapacak olanların bu alanda ilave eğitim almaları sağlandı. Bu amaçla proje ortaklarından ekipler oluşturularak eğitimler alındı ve materyaller oluşturuldu. Ekip içerisinde kamu ve özel sektörde çalışan öğretmen, avukat, proje uzmanı ve yönetici konumunda kişiler yer aldı. Bu kişiler profesyonel bir firmadan mentörlük eğitimi alarak donanımlı hale geldi ve sertifikalandırıldı. Bu konuda ildeki denetimli serbestlik kurumu da ziyaret edilerek destekler alındı.

Yetiştirilen mentorlar, eski mahkûmlara hedefleri doğrultusunda mesleki ve kişisel gelişimleri konusunda rehberlik etmeye başladı. Rehberlik hizmetleri için görüşme formu geliştirildi ve öz geçmiş örnekleri kullanıldı.

Projenin altıncı ayından eylem sonuna kadar geçen 12 ay boyunca eğitim dönemleri, iş süreci ve kişisel gelişimin sürekliliğine odaklanan geleceğe/mesleki/iş odaklı danışmanlık faaliyetleri yürütüldü. Eski kadın mahkumlara ulaşmak için dışarıdan eski bir mahkum kadından destek alınarak onlarla görüşmeler gerçekleştirildi.

Eski mahkûmlara ve ailelerine günün her saatinde bilgilendirme, danışmanlık ve rehberlik hizmetleri yürütüldü. Eski mahkûmlara eğitim, iş kurma ve kariyer seçimleri konularında destek sağlamak üzere her gün eğitimli bir mentor görev yapıyordu.
Dijital ve Girişimcilik kapasitelerini artırmaları teşvik edildi, kendilerini geliştirmeleri ve topluma adaptasyon için madeni sanatkarlar odası proje merkezinde görüşmeler yapıldı.

Bireyin kariyer kararlarını en sağlıklı şekilde alabilmesi için her yaştan bireye uzmanlar tarafından profesyonel hizmetler sunuldu. mahkumların gerçekçi planları ve topluma dönüş konusunda danışmanlık sağladı.

Aynı şekilde projenin Yunan ortağı DIAN’da eski mahkumlara yönelik olarak mümkün olan en kısa sürede ve eşit bir şekilde topluma geri dönmeleri ve entegrasyonları için onlara kariyer rehberliği ve gerçekçi planlar yapma konusunda tavsiyelerde bulunan danışmanlık hizmetleri sundu.

Eski mahkûmların eğitimi üzerine yoğunlaşırken, onlarla geliştirdiğimiz ilişki ve eğitimin tamamlanmasının ardından oluşan gerçek ihtiyaçlar, bizi her birine ayrı ayrı yardım etme ihtiyacı olduğu görüldü.

Devletin, bu özel hedef gruba kariyer rehberliğine ve topluma dahil edilmesine özel önem vermesi gerektiğini görüyoruz. Eski mahkumların olumlu ilişkiler kurmasına, günlük rutinler geliştirmesine, yeni beceriler öğrenmesine ve topluluklarına başarılı bir şekilde yeniden entegre olmasına yardımcı olundu.

6 Şubat’ta, Adıyaman ilimiz dahil olmak üzere Türkiye’nin 11 ilinde 7,7 ve 7,6 büyüklüğünde iki deprem meydana geldi ve 50 binden fazla kişi hayatını kaybetti. Adeta harabeye dönen Adıyaman merkezinde birçok bina yıkılmış ve aralarında oda başkanı’nın eşinin (başvurucunun) da bulunduğu binlerce kişi hayatını kaybetmiştir. Dijital eğitim eğitimine katılan kursiyerlerden ikisi de hayatını kaybetti. Depremin meydana getirdiği psiko-sosyal travmaları azaltmak için proje hedef kitlesine depremzedeler de dahil edildi.

Deprem, çocuklarda ve yetişkinlerde güvenlik duygusunu azaltmış, korku, kaygı ve geleceğe dair umutsuzluğu artırmıştır. Böylece proje kapsamında depremin çocuklar ve ebeveynleri üzerindeki olumsuz/travmatik etkilerini azaltmak, depremzede çocukların ve ebeveynlerinin psikolojik sağlık durumlarını iyileştirmek ve hayata yeniden uyum sağlamalarına destek olmak amacıyla ilimizdeki insanlara destek olundu. İldeki gönüllülerle birlikte depremden etkilenen çocuklara yönelik sahada psikososyal destek faaliyetleri gerçekleştirildi. Psikolojik desteğe ihtiyacı olan çocuk ve yetişkinlerle bireysel görüşmeler yapıldı. Psikolojik ilk yardımla ve ardından psikososyal destek faaliyetleri yürütüldü. Depremzedelere yönelik maddi ve manevi destek verildi. Evi yıkılan ve yardıma muhtaç olanların sosyal yardım kuruluşlarından maddi yardım almaları sağlandı. Projenin dijital kursuna katılan ve danışmanlık hizmetleri alan eski mahkumlardan ikisi depremde hayatını kaybetti.

Eski Mahkumların İstihdamında Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri

Günümüzde dezavantajlı gruplar arasında eski hükümlüler de yer alıyor. Bu dezavantajın birkaç nedeni var. Eski hükümlülere hüküm giydikleri andan itibaren, yani cezalarını infaz ederken, bir miktar sosyalleşme ve infaz tamamlandıktan sonra sosyal hayata uyum sağlamalarını sağlayacak uygulama ve eğitimler veriliyor. Ancak tüm bunlara rağmen hükümlü, cezasını çekmiş olmasına rağmen infazını tamamladıktan sonra eski hükümlü unvanına sahip olması nedeniyle sosyal, ekonomik ve siyasi dezavantajlara sahiptir. Bu dezavantajların en önemlilerinden biri de uygulama sonrası oluşan ekonomik dezavantajdır.

Başta eski hükümlülerin sabıka kaydı olmak üzere kanunların düzenlediği kotalar nedeniyle eski hükümlüler istihdamda zorluk yaşamaktadır. Nitekim işverenlerin eski hükümlü çalıştırma yükümlülüğünün bulunmaması istihdam oranını düşürmektedir. Bu çalışmada eski hükümlülerin istihdamda karşılaştıkları zorluklar ortaya konularak eski hükümlülerin istihdama katılımına yönelik çözüm önerileri sunulmaya çalışılmıştır. Eski hükümlülerin topluma uyumunu kolaylaştırmak, ruhsal bunalım ve dışlanma psikolojisinden kurtulmalarını sağlamak amacıyla ekonomik dezavantajı ortadan kaldıracak tespitler yapılmıştır.

Ayrıca eski hükümlülerin istihdamını teşvik eden programlar düzenlenmelidir. Ancak eski hükümlü kontenjanının özel sektöre yeniden kazandırılması için çaba gösterilmesi gerektiği belirlendi. Toplumun her kesiminden bireylerin, sivil toplum kuruluşlarının ve sadece Adalet Bakanlığı’nın değil diğer bakanlıkların da bu konudaki sorumluluğu paylaşması, dezavantajın ortadan kaldırılması yönünde önemli bir adım oluşturacaktır.